Jak efektywnie przygotować działania skierowane do wspólnoty lokalnej? – podobne pytania zadaje sobie wiele osób, które chcą zaangażować społeczność i zorganizować cykliczne wydarzenie, akcję lub inne działania. Przygotowując się do zorganizowania wydarzenia, należy określić kilka podstawowych założeń i pamiętać o ważnych elementach, które powinny nieustannie towarzyszyć naszym działaniom. Poniżej przedstawię kilka najważniejszych elementów, które – w mojej opinii – mają kluczowy wpływ na efektywne, rzetelne, transparentne i skuteczne prowadzenie działań w społeczności lokalnej. Posługując się przykładami, będę opierał się na własnym doświadczeniu.   

CEL DZIAŁANIA

Pierwszym i najważniejszym elementem skutecznego działania jest ustalenie jego celu. Jako prowadzący działania musimy znać odpowiedź na pytanie, po co je realizujemy i jaki jest ich zamierzony efekt. Cel powinniśmy określić jeszcze przed podjęciem działań.  
 
DZIAŁAĆ WSPÓLNIE

Do jednego z równie ważnych elementów należy zaliczyć podmiotowość w realizowaniu działań – bez względu na fakt, czy jesteśmy dużą organizacją pozarządową, czy małą lokalną inicjatywą powinniśmy pamiętać o tym, że najważniejsza jest społeczność. Społeczność powinna zawsze być aktywna w naszych przedsięwzięciach, bez względu na stan realizacji poszczególnych etapów. Mieszkańcy muszą nie tylko w nich uczestniczyć, ale powinni mieć wpływ na kierunek realizacji działań. Naszym zadaniem, jako liderów działań skierowanych do społeczności, powinno być aktywizowanie, szukanie i wydobywanie nowego potencjału, którego dotychczas mieszkańcy nie mieli okazji wykorzystać. Na zakończenie warto pamiętać o dwóch ważnych elementach – podziękowaniach i ewaluacji. Dziękujmy mieszkańcom, którzy są z nami, chętnie przychodzą i włączają się w organizowane wydarzenia. Pamiętajmy również o tym, żeby nasze działania były adekwatne do potrzeb mieszkańców. W sprawdzeniu czy tak było pomoże nam ewaluacja każdego procesu, która nie musi składać się z rozbudowanego kwestionariusza pytań, a powinna się zaczynać od pytania: jak wam się podobało, co wyniesiecie z tego działania itd."

USTALMY RAMY

Z mojego doświadczenia wynika, że bez określenia celu nie warto podejmować kolejnych kroków. Wspólnie z Fundacją Civis Polonus byłem odpowiedzialny za realizację działań w społeczności Czosnowa (woj. mazowieckie) związanych z rewitalizacją parku w centrum Czosnowa (realizacja w ramach projektu ze środków UE). Aby rozpocząć pracę ze społecznością, wraz z przedstawicielami administracji skupiliśmy się w pierwszej kolejności na ustaleniu podstawowych założeń: czego oczekujmy od mieszkańców, co jesteśmy w stanie dać/zaproponować mieszkańcom, jakie są nasze plany związane z realizacją zmian w parku, na ile zdanie mieszkańców będzie przełożone na konkretne rozwiązania. Pozwoliło nam to w dużej mierze przyjść do mieszkańców z konkretną wiedzą, jak w przyszłości może wyglądać park, jakiego rodzaju zaangażowania od nich oczekujemy, a jakiego rodzaju efektów mogą się spodziewać od nas. Dzięki takiej organizacji wydarzenia, udało nam się pozyskać przychylność i zaangażowanie licznych mieszkańców oraz szereg przedstawicieli społeczności. Relacje z  poszczególnych wydarzeń wraz ze zdjęciami są dostępne TUTAJ.

REALIZACJA PRZEDSIĘWZIĘCIA
 
Jeśli zakładamy, że chcemy zorganizować wydarzenie o wymiarze ogólnospołecznym, to zacznijmy od odpowiedniego przygotowania. Przede wszystkim potrzebujemy czasu. W dzisiejszym zabieganym świecie zdobycie uwagi i zainteresowania jest trudne, dlatego zaangażowanie mieszkańców może okazać się dużym wyzwaniem. Przygotowując szereg akcji angażujących bezpośrednio mieszańców wspomnianego Czosnowa, kierowaliśmy się kilkoma podstawowymi zasadami, które nam bardzo pomogły. Staraliśmy się, aby mieszkańcy gminy nie tylko byli odbiorcami naszych działań, a również włączali się w proces przygotowania szeregu wydarzeń dla wspólnoty. To bardzo ważne, aby społeczność miała wpływ na proponowane wydarzenia i to wyraźnie czuła – nam, jako osobom z zewnątrz było trudno uwzględnić lokalny potencjał i możliwości. Jak się okazało, nieocenieni w tym byli mieszkańcy. Musimy pamiętać, że jeśli naszą ambicją jest wydarzenie ogólnospołeczne, to struktura społeczności jest zróżnicowana i z każdą grupą społeczną musimy kontaktować się inaczej. Co więcej, dla każdej z tych grup potrzeby i priorytety są inne. Musimy je uwzględnić i pokazać, że nasze wydarzenie jest skierowane do szerokiego grona odbiorców. W ten sposób postępowaliśmy w Czosnowie – skorzystaliśmy z pomocy i uprzejmości wielu instytucji, z których wymienić mogę kilka przykładów: szkoła – grono pedagogiczne poinformowało młodzież, która została jednocześnie zaproszona przez swoich rówieśników z młodzieżowej organizacji działającej przy Urzędzie Gminy; biblioteka – poinformowała swoich czytelników (głównie emerytów i rencistów oraz matki z dziećmi); informacja w lokalnej gazecie – dla wszystkich czytelników oraz informacje w sklepie w centrum wsi. W dniu, w którym organizowaliśmy jedno z wydarzeń, chodziliśmy po centrum wsi i informowaliśmy o nim. Dodatkowo, warto skorzystać z różnorodnych kanałów komunikacji, które pozwolą dotrzeć do mieszkańców – do młodych wysyłaliśmy wiadomości na portalach społecznościowych (dołączyli młodzi mieszkańcy gminy, którzy z nami współpracowali i samodzielnie wysyłali informację). Z dorosłymi kontaktowaliśmy się przy pomocy informacji w sklepie, urzędzie, pozostałych instytucjach oraz lokalnym banku. Dla osób starszych informację zostawaliśmy w bibliotece, ośrodku zdrowia (zapraszaliśmy wspólnie z grupą aktywnych seniorów, którzy pomagali nam zainteresować mieszkańców).